Zanussi ZT 154 AO User Manual

AUTONOMIA W NAUCE JĘZYKA OBCEGO – CO OSIĄGNĘLIŚMY I DOKĄD ZMIERZAMY? Red. Mirosław Pawlak POZNAŃ–KALISZ–KONIN 2008

Bernadeta Wojciechowska 100 Mezirow, J. 2001. Penser son expérience. Développer l’autoformation. Lyon: Chronique sociale. Perrenoud, Ph. 2003. „L’in

101 Izabela Orchowska Kolegium Języków Obcych UAM Poznań SAMODZIELNOŚĆ KOMUNIKACYJNA A KULTUROWY WYMIAR PRZYSWAJANIA MOWNYCH GATUNKÓW ARGUMENTA

Izabela Orchowska 102 le uwagi przywiązują oni do kulturowych uwarunkowań działań komunika-cyjnych i uczeniowych. Niniejszy artykuł opiera się na zał

Samodzielność komunikacyjna a kulturowy wymiar przyswajania… 103 1) konieczność eksplicytnego zasygnalizowania przyjętej orientacji ar-gumentacyjne

Izabela Orchowska 104 i polskojęzycznych praktyk dyskursywnych tego typu. Tak ukształtowana świadomość komunikacyjna w zakresie kulturowych reguł kom

Samodzielność komunikacyjna a kulturowy wymiar przyswajania… 105 opinie, swoje uczucia” (1993: 102). Jednocześnie Mullan (2001), analizując interakc

Izabela Orchowska 106 wego, stwierdzali po prostu, „en général” (na ogół) i wygłaszali po-pieraną przez siebie tezę, przy czym dominowały argumenty,

Samodzielność komunikacyjna a kulturowy wymiar przyswajania… 107 nie prosili przedmówcy o powtórzenie czy przeformułowanie swo-jej wypowiedzi; 14) b

Izabela Orchowska 108 i jego kulturze. W tej sytuacji niezbędne wydaje się nam zastosowanie ewalu-acji kształcącej, czyli włączenie studentów do akty

Samodzielność komunikacyjna a kulturowy wymiar przyswajania… 109 1) stosowanie powtórzeń konstrukcji werbalnych, przy jednoczesnym wzroście intensy

Część I PODSTAWY TEORETYCZNE

Izabela Orchowska 110 Oczywiście tego typu uwrażliwianie na specyfikę francuskich praktyk dyskursywnych na podstawie dokładnej analizy nagrania wideo

Samodzielność komunikacyjna a kulturowy wymiar przyswajania… 111 Aneks Dyskusja zarejestrowana w czasie egzaminu ustnego z praktycznej nauki języka

113 Edyta Mosorka Ośrodek Alliance Française UAM Poznań AUTONOMIA UCZNIA A BUDOWANIE KOMPETENCJI DYSKURSYWNEJ STRESZCZENIE The lack of communicati

Edyta Mosorka 114 gany jako osoba, której interwencja służy wyłącznie skorygowaniu niewła-ściwie/niepoprawnie użytej przez studenta formy językowej c

Autonomia ucznia a budowanie kompetencji dyskursywnej 115 W wyniku obserwacji zachowań komunikacyjnych w klasie szkolnej, nie trudno zauważyć, że ma

Edyta Mosorka 116 koncentruje się w dużej mierze na gestach i ich roli w realizacji celów komu-nikacyjnych, jakie stawiają sobie interlokutorzy. Anal

Autonomia ucznia a budowanie kompetencji dyskursywnej 117 1) procesem społecznym z punktu widzenia sytuacji, której kontekst determinuje sposób zac

Edyta Mosorka 118 Rysunek 2: Praktyki dyskursywne – uczeń jako aktor społeczny realizujący konkret-ne cele komunikacyj

Autonomia ucznia a budowanie kompetencji dyskursywnej 119 liwianie ucznia na odnośne modele i konteksty, jesteśmy w stanie uzupełnić w znacznym stop

Edyta Mosorka 120 Brak bezpośredniego kontaktu ze środowiskiem społeczno-kulturowym danego języka obcego, co ma miejsce w kontekście szkolnym, nie m

Autonomia ucznia a budowanie kompetencji dyskursywnej 121 Mając na uwadze bogactwo i różnorodność realizacji językowych oraz indy-widualne sposoby f

123 Agnieszka Nowicka Instytut Lingwistyki Stosowanej UAM Poznań UCZENIE DZIAŁAŃ KOMUNIKACYJNYCH POPRZEZ BEZPOŚREDNIĄ INSTRUKCJĘ STRESZCZENIE T

Agnieszka Nowicka 124 Zadanie studentów polegało na obserwacji modeli dyskursywnych, tj. konwersacji wraz z ich transkrypcją, oraz szczegółowym omaw

Uczenie działań komunikacyjnych poprzez bezpośrednią instrukcję 125 ratywna może rozwinąć się w wiedzę proceduralną poprzez praktykę, jeśli przejdzi

Agnieszka Nowicka 126 Jeśli chodzi o kolejność uczenia się działań pragmatycznych, to zda-niem Kasper i Rose (2002: 132), podsumowujących wyniki osta

Uczenie działań komunikacyjnych poprzez bezpośrednią instrukcję 127 · wyrażenia typu „something”, „anything like that”, „like that”, „whatever”, „s

Agnieszka Nowicka 128 jest ich dystrybucja, częstotliwość oraz pragmatyczna odpowiedniość. Cho-ciaż osoby dorosłe uczą się w odniesieniu do już posia

Uczenie działań komunikacyjnych poprzez bezpośrednią instrukcję 129 sygnały kończące rozmowę definitywnie typu „bye” czy „see you”, ale nie zauważa

13 Maria Wysocka Instytut Języka Angielskiego Uniwersytet Śląski, Katowice GRANICE AUTONOMII NAUCZYCIELA JĘZYKÓW OBCYCH I JEGO UCZNIÓW STRESZCZENI

Agnieszka Nowicka 130 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 J: mhm D: one the (.) °the° the first ehm a (.) the prima-ry school (.) up until the age of eh

Uczenie działań komunikacyjnych poprzez bezpośrednią instrukcję 131 Frag. 3/11 [it’s fine really] 1 2 3 4 5 6 7 D: (but in my primary) you didn’t

Agnieszka Nowicka 132 8 9 10 J: mhm= D: =so ehm (.) did you (.) (nine subjects) I think (eight or nine subjects) J: mhm Frag. 6 [yes aktywne i refo

Uczenie działań komunikacyjnych poprzez bezpośrednią instrukcję 133 „I thought it was all”. Reformułuje ona więc wypowiedź partnera, uwidacz-niając

Agnieszka Nowicka 134 sze świadome, a więc nastawione na uczenie się, uczestniczenie w interak-cjach w języku obcym. Bibliografia Anderson, J. 1983.

Część III AUTONOMIA W BADANIACH EMPIRYCZNYCH

137 Mirosław Pawlak Zakład Filologii Angielskiej, UAM Kalisz Instytut Neofilologii, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie AUTONOMIA W NAUCE JĘZ

Mirosław Pawlak 138 1. Wprowadzenie Mimo że upłynęło już prawie trzydzieści lat od publikacji niezwykle ważne-go raportu z Projektu Języków Nowożytn

Autonomia w nauce języka angielskiego w liceum – diagnoza, analiza, wnioski 139 bów analizy zebranych danych, a w końcu prezentacji i interpretacji

Maria Wysocka 14 podejmowaniu decyzji oraz o umiejętności oceniania postępów w nauce tak własnych, jak i rówieśników. Brak doświadczenia i różnego ro

Mirosław Pawlak 140 Położenie nacisku na psychologiczny wymiar autonomii w kształce-niu językowym było impulsem do podjęcia wysiłków zmierzających do

Autonomia w nauce języka angielskiego w liceum – diagnoza, analiza, wnioski 141 w trakcie lekcji, kiedy uczniowie przygotowują w grupach zadanie pro

Mirosław Pawlak 142 czyńska 1999), woli mówić o tzw. półautonomii (ang. semi-autonomy) jako o fazie, w której uczący się podejmują działania przy

Autonomia w nauce języka angielskiego w liceum – diagnoza, analiza, wnioski 143 języka angielskiego podczas lekcji i poza szkołą, wiary we własne um

Mirosław Pawlak 144 dużo wyższe lub niższe niż wskazywałaby na to klasa, do której uczęszczali1. Ze względu na bogactwo zebranych danych i ich różnor

Autonomia w nauce języka angielskiego w liceum – diagnoza, analiza, wnioski 145 i oczekiwań, a na dodatek zapoznają się z zasadami efektywnej nauki

Mirosław Pawlak 146 7. Samodzielnie dokonuję wyboru materiałów, nie ograniczając się do zaleconych przez nauczyciela. 2,25 (1,08) 2,15 (1,24) 2,20 (1

Autonomia w nauce języka angielskiego w liceum – diagnoza, analiza, wnioski 147 zaskakującym rezultatem analizy stwierdzeń w skali Likerta było to,

Mirosław Pawlak 148 rzy dopiero rozpoczynają swoją przygodę z językiem angielskim, wierzą w to, że mogą szybko osiągnąć sukces, samodzielnie decyduj

Autonomia w nauce języka angielskiego w liceum – diagnoza, analiza, wnioski 149 Największe, statystycznie istotne różnice pomiędzy uczniami słab-szy

Granice autonomii nauczyciela języków obcych i jego uczniów 15 języka obcego, jednak rozwój zachowań autonomicznych może tu przebie-gać z opóźnienie

Mirosław Pawlak 150 z materiałów autentycznych były sporadyczne. Oznacza to, że większość uczniów nie tylko nie czyta książek, gazet czy czasopism i

Autonomia w nauce języka angielskiego w liceum – diagnoza, analiza, wnioski 151 szkolnego. Również w tym przypadku zdecydowana większość licealistów

Mirosław Pawlak 152 pracy oraz częstych powtórzeń, co może skutkować rzadkim podejmowa-niem działań, które nie są zalecane przez nauczyciela i niechę

Autonomia w nauce języka angielskiego w liceum – diagnoza, analiza, wnioski 153 z językiem, skuteczne rozwiązywanie napotykanych problemów czy też p

Mirosław Pawlak 154 świadomości, wiedzy i umiejętności, aby podejmować działania o charakte-rze autonomicznym. Oznacza to, że dla wielu uczniów samod

Autonomia w nauce języka angielskiego w liceum – diagnoza, analiza, wnioski 155 klasy jest przygotowanie ich do egzaminu maturalnego. Takie podejści

Mirosław Pawlak 156 oni w stanie trafnie określać swoje cele, dostosowywać sposoby nauki do wymogów zadania, monitorować swoje postępy i dokonywać rz

Autonomia w nauce języka angielskiego w liceum – diagnoza, analiza, wnioski 157 mation technology”, w: Pemberton, R., Li, E., Or, W. i Pierson, H. (

159 Barbara Głowacka Uniwersytet w Białymstoku O OGRANICZENIACH W KSZTAŁTOWANIU UMIEJĘTNOŚCI SAMODZIELNEGO UCZENIA SIĘ NA LEKCJI JĘZYKA OBCEGO W G

Maria Wysocka 16 łem, czy też różna u poszczególnych jednostek motywacja, które występują zawsze, wśród uczniów każdej klasy. Autonomiczny nauczyciel

Barbara Głowacka 160 métier et de la relation pédagogique, d’un manque d’expérience ou de formation méthodologique à l’utilisation des outils d’auton

O ograniczeniach w kształtowaniu umiejętności samodzielnego uczenia się… 161 dydaktycznej napisano już wiele. Zainteresowanych odsyłam do artykułów

Barbara Głowacka 162 cy z EPJ, mimo braku niezwykle cennego wsparcia politycznego czy mate-rialnego, przychylności dyrektora szkoły czy też zespołu p

O ograniczeniach w kształtowaniu umiejętności samodzielnego uczenia się… 163 sione z pracy z tym narzędziem dydaktycznym zapowiadały zdecydowanie ba

Barbara Głowacka 164 Jak widać powyżej, w okresie objętym badaniem, nauczyciele zrealizowali kilka istotnych celów. Około 57,6% ankietowanych wskaz

O ograniczeniach w kształtowaniu umiejętności samodzielnego uczenia się… 165 pomoc dydaktyczna zostanie przyjęta tym chętniej, im bardziej będzie zb

Barbara Głowacka 166 wymi (krótkoterminowymi) realizowanymi z lekcji na lekcję (np. odmiana cza-sowników w czasie teraźniejszym, nazwy sportów, gier

O ograniczeniach w kształtowaniu umiejętności samodzielnego uczenia się… 167 języka polskiego jako języka komunikacji), odpowiedniości zastosowanych

Barbara Głowacka 168 Nauczyciel ma oczywiście prawo nie akceptować proponowanej mu po-mocy dydaktycznej, ale zanim ją odrzuci, powinien starać się po

O ograniczeniach w kształtowaniu umiejętności samodzielnego uczenia się… 169 Odpowiedzi uczniów pomagają zrozumieć (przynajmniej częściowo) podstawo

Granice autonomii nauczyciela języków obcych i jego uczniów 17 3.3. Konflikt ról pełnionych przez nauczycieli Jak wiadomo, nauczyciele pełnią różno

Barbara Głowacka 170 Rysunek 7: Zauważalne korzyści z nauki języków z EPJ a okres nauki z EPJ. (źródło: badanie ankietowe CODN 2006; ankieta anonimow

O ograniczeniach w kształtowaniu umiejętności samodzielnego uczenia się… 171 nych uwag na temat EPJ robionych głównie przez uczniów słabych, ich nie

Barbara Głowacka 172 · braku przygotowania w zakresie oceniania alternatywnego, strategii uczenia się, form nauczania interaktywnego; kształtowania

173 Joanna Bielska Instytut Języka Angielskiego Uniwersytet Śląski AUTONOMIA UCZNIA – WYZWANIE CZY UDRĘKA DLA MŁODEGO NAUCZYCIELA? STRESZCZENIE T

Joanna Bielska 174 2002; Pawlak 2004). Prowadzone są liczne projekty badawcze, organizowane są wykłady, warsztaty dla nauczycieli, wreszcie konferenc

Autonomia ucznia – wyzwanie czy udręka dla młodego nauczyciela? 175 u których przyjęcie nowego modelu kształcenia wymaga zredefiniowania ról wszystk

Joanna Bielska 176 7) Co to jest Europejskie portfolio językowe? 8) Z którą z poniższych opinii zgadzasz się najbardziej (wybierz jedną): a) Całe

Autonomia ucznia – wyzwanie czy udręka dla młodego nauczyciela? 177 3. Wyniki 3.1. Definicja autonomii Definiując pojęcie autonomii (patrz Tabela

Joanna Bielska 178 pracy, podejmowania decyzji; świadomość swoich słabych i moc-nych stron). CECHY UCZNIA AUTONOMICZNEGO L.p. Odpowiedź Liczba osó

Autonomia ucznia – wyzwanie czy udręka dla młodego nauczyciela? 179 SPOSOBY ROZWIJANIA AUTONOMII L.p. Odpowiedź Liczba osób 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Maria Wysocka 18 Konieczność postępowania według takich zasad całkowicie nie zgadza się ze specyfiką dydaktyki szczegółowej języka obcego i całkiem s

Joanna Bielska 180 PROBLEMY ZWIĄZANE Z AUTONOMIĄ UCZNIA Wyniki ilościowe L.p. Odpowiedź Liczba osób 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Różnorodność ucz

Autonomia ucznia – wyzwanie czy udręka dla młodego nauczyciela? 181 zdecydowanie pozytywną, dostrzegając w autonomii ucznia szansę na jego suk-ces w

Joanna Bielska 182 Niska jest również wśród osób badanych znajomość nowych instru-mentów mogących służyć rozwojowi autonomii ucznia. Zdecydowana więk

Autonomia ucznia – wyzwanie czy udręka dla młodego nauczyciela? 183 jednak coś więcej, a mianowicie brak wiedzy na temat koncepcji, z której wywodz

Joanna Bielska 184 w procesie uczenia się, wprowadziła trzyletnie cykle kształcenia zakończone egzaminem, którego wynik jest niezmiernie ważny dla da

Autonomia ucznia – wyzwanie czy udręka dla młodego nauczyciela? 185 wiąże się wiele trudności i wątpliwości, to jednak przy częstej wymianie do-świa

187 Agnieszka Strzałka Karolina Ździebło (studia magisterskie) Akademia Pedagogiczna w Krakowie AUTONOMIA UCZNIA W POLSKIEJ SZKOLE ŚREDNIEJ – Z NO

Agnieszka Strzałka, Karolina Ździebło 188 2. Kim jest uczeń autonomiczny? Pojęcie ucznia jako podmiotu w procesie dydaktycznym, wprowadzone przez pe

Autonomia ucznia w polskiej szkole średniej – z notatnika metodyka anglisty… 189 danej klasy językowej. Zakładamy, że naturalną autonomię, wynikając

Granice autonomii nauczyciela języków obcych i jego uczniów 19 Bibliografia Janowski, A. 1995. Uczeń w teatrze życia szkolnego (wydanie drugie). War

Agnieszka Strzałka, Karolina Ździebło 190 Pierwsza faza badań, w czasie której przez okres jednego semestru obserwowane były cztery kilkunastoosobowe

Autonomia ucznia w polskiej szkole średniej – z notatnika metodyka anglisty… 191 z głównych kategorii, tj. strategie bezpośrednie: pamięciowe, kogni

Agnieszka Strzałka, Karolina Ździebło 192 Rysunek 1: Strategie uczenia się stosowane przez uczniów szkoły średniej (I i III klasa LO). 67%73%22%65%

Autonomia ucznia w polskiej szkole średniej – z notatnika metodyka anglisty… 193 5.2. W stronę autonomii W drugiej części kwestionariusza próbował

Agnieszka Strzałka, Karolina Ździebło 194 chciałby zabrać głos w kwestii podręcznika z którego korzysta, a już tylko połowa oczekuje od nauczyciela o

Autonomia ucznia w polskiej szkole średniej – z notatnika metodyka anglisty… 195 zaś uczniowie „nie muszą” decydować o tym, jak i z czego się uczyć,

197 Anna Mystkowska-Wiertelak Zakład Filologii Angielskiej UAM Kalisz ROZWIJANIE AUTONOMII PRZY UŻYCIU EUROPEJSKIEGO PORTFOLIO JĘZYKOWEGO A PODNOS

Anna Mystkowska-Wiertelak 198 służących do nauki języka, wspomagać opracowywanie nowych materiałów. Lepsza znajomość języków ma zapewnić zwiększenie

Rozwijanie autonomii przy użyciu Europejskiego portfolio językowego a podnoszenie… 199 2. Charakterystyka projektu badawczego Projekt badawczy miał

RECENZENT: prof. UŁ dr hab. Jan Majer © Copyright by Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Poznaniu and Państwowa Wyższa

Anna Mystkowska-Wiertelak 200 Nr Pytanie A+ % A- % 1. Często używam dodatkowych książek gramatycznych, słowników i innych źródeł, kiedy napotykam

Rozwijanie autonomii przy użyciu Europejskiego portfolio językowego a podnoszenie… 201 Wskazują na to odpowiedzi udzielone na pytanie 6-100% oraz 8-

Anna Mystkowska-Wiertelak 202 wodowane brakiem właściwego przygotowania i wystarczającej wiedzy o ko-rzyściach wynikających z przekazania części odpo

Rozwijanie autonomii przy użyciu Europejskiego portfolio językowego a podnoszenie… 203 na poprawność gramatyczną jako priorytet w nauce języka; jedn

Anna Mystkowska-Wiertelak 204 daje się, że uczący się kładą większy nacisk na analizę języka, również przy pomocy podręczników do gramatyki (71,4%),

Rozwijanie autonomii przy użyciu Europejskiego portfolio językowego a podnoszenie… 205 demickiego. Okazało się, że w większości przypadków wysoki po

Anna Mystkowska-Wiertelak 206 dejmowanych zachowań autonomicznych jest nieco mniejszy niż przedsta-wiono w ankiecie. Wyniki potwierdzają dużą zależno

207 Elżbieta Koralewska Instytut Filologii Angielskiej UAM Poznań METODA PROJEKTU W METODYCE NAUCZANIA JĘZYKÓW OBCYCH STRESZCZENIE The aim of the

Elżbieta Koralewska 208 Podejście konstruktywistyczne w glottodydaktyce wywodzi się z ko-gnitywnych teorii uczenia się Jeana Piageta zakładających ak

Metoda projektu w metodyce nauczania języków obcych 209 Niniejszy artykuł przedstawia zagadnienia związane z definicją projek-tu, podaje główne cech

21 Kazimiera Myczko Instytut Filologii Germańskiej UAM Poznań OD AKTYWIZACJI DO AUTONOMII UCZNIA W KSZTAŁCENIU JĘZYKOWYM STRESZCZENIE Das Ziel de

Elżbieta Koralewska 210 resowania uczniów sprawia, że następuje znaczny wzrost emocjonalnego za-angażowania, a co za tym idzie, wzrost motywacji w po

Metoda projektu w metodyce nauczania języków obcych 211 2.2. Etapy projektu W celu osiągnięcia najlepszych efektów w pracy metodą projektu niezbędn

Elżbieta Koralewska 212 uczniów wynikającej z ich zainteresowań i jeśli będą oni współdecydowali o wyborze konkretnego tematu” (2000: 25); jest bowi

Metoda projektu w metodyce nauczania języków obcych 213 winno być to, co jest istotne dla danego przedmiotu lub zagadnienia, a nie to, co łatwo ocen

Elżbieta Koralewska 214 nież uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania szczegółowe: Czy na-uczyciele stosują metodę projektu na swoich zajęciach? J

Metoda projektu w metodyce nauczania języków obcych 215 3.4. Omówienie wyników badania Przeprowadzone badanie potwierdziło, że prawie 90% nauczycie

Elżbieta Koralewska 216 wie powyżej trzech zostały ocenione czynniki związane z wartościowaniem wła-snych działań oraz zdolnością samooceny i oceny i

Metoda projektu w metodyce nauczania języków obcych 217 4. Wnioski i implikacje glottodydaktyczne Podsumowując dotychczasowe osiągnięcia w stosowan

Elżbieta Koralewska 218 realizacji powyższych badań, okaże się, że znajomość i akceptowanie teore-tycznych założeń nie ma przełożenia na praktykę nau

219 Bartosz Wolski Instytut Neofilologii Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie AUTONOMICZNA NAUKA W GLOBALNEJ SIECI. CZY STUDENCI ANGLISTYKI

Kazimiera Myczko 22 w coraz szerszym zakresie, na ujęciu procesu uczenia się jako procesu prze-twarzania informacji. Z pewnością na przesunięcie tych

Bartosz Wolski 220 żenie ich znaczenia zarówno w procesie dydaktycznym, jak i w procesie autonomicznej nauki. Zastanawiając się więc nad efektywności

Autonomiczna nauka w globalnej sieci. Czy studenci anglistyki efektywnie… 221 nych. Rozwiązania te, ze swojej natury, promują autonomiczne uczenie s

Bartosz Wolski 222 czona w sieci. W rezultacie, ponownie mamy do czynienia z „zagu-bieniem w sieci” (por. 2 powyżej), często zniechęcającym do korzy-

Autonomiczna nauka w globalnej sieci. Czy studenci anglistyki efektywnie… 223 · Czego i gdzie tak naprawdę szukają w sieci? · Czy posiadają umieję

Bartosz Wolski 224 % dzienni % zaoczni % globalnie kilka razy w miesiącu 12 9 11 nie więcej niż raz na tydzień 11 15 12 kilka razy w tygodniu

Autonomiczna nauka w globalnej sieci. Czy studenci anglistyki efektywnie… 225 Prawie połowa ogółu respondentów (48%) poszukuje też streszczeń (najpr

Bartosz Wolski 226 Ważniejsza jednak od samego miejsca poszukiwań jest kwestia tego, czy (oraz gdzie i w jaki sposób) studenci dokonują weryfikacji i

Autonomiczna nauka w globalnej sieci. Czy studenci anglistyki efektywnie… 227 pozwalające na zbyt daleko idącą interaktywność. Dwie kolejne pozycje

Bartosz Wolski 228 Jeśli natomiast chodzi o przedmioty, w przypadku których najtrudniej znaleźć jest dobrej jakości materiały do pracy własnej, prawi

Autonomiczna nauka w globalnej sieci. Czy studenci anglistyki efektywnie… 229 dziennych nie przypomina sobie, ażeby nauczyciele kiedykolwiek polecal

Od aktywizacji do autonomii ucznia w kształceniu językowym 23 koncepcji kształcenia są wynikiem rozwoju koncepcji glottodydaktycznej końca XX wieku.

Bartosz Wolski 230 4. Podsumowanie Jeśli weźmiemy pod uwagę wszystkie powyższe spostrzeżenia oparte o wy-niki badania kwestionariuszowego, wyłania n

Autonomiczna nauka w globalnej sieci. Czy studenci anglistyki efektywnie… 231 umiejętności wyszukiwania i weryfikowania informacji, czy też korzysta

Bartosz Wolski 232 DIS 2004, July 2004, Avila, Spain. Online: http://berlin.inesc-id.pt/alb/static/papers/2004/jf-esociety2004.pdf. Laurillard, D. 19

Część IV TECHNIKI, MATERIAŁY, NARZĘDZIA

235 Agata Hofman Uniwersytet Gdański PROMOWANIE AUTONOMII W NAUCZANIU JĘZYKA OBCEGO WŚRÓD DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM STRESZCZENIE The article pr

Agata Hofman 236 najbardziej właściwe w perspektywie osobistego doskonalenia obcojęzycz-nego (Wilczyńska 1999: 127). Doskonalenie sprawności posługiw

Promowanie autonomii w nauczaniu języka obcego wśród dzieci… 237 śnie emocjonalność dziecka nie jest hamowana przez konwenanse, co uła-twia kontakt z

Agata Hofman 238 uwzględnia się niebezpieczeństwa mylenia kodów językowych i zacierania się identyfikacji kulturowej (Stasiak 1999). Nauczyciel powi

Promowanie autonomii w nauczaniu języka obcego wśród dzieci… 239 Proces nauczania prowadzony był indywidualnie w grupach dwuoso-bowych. Zajęcia odbyw

Kazimiera Myczko 24 zywania wiedzy. Drugi rodzaj stanowi instrukcja osadzona kognitywnie, związana ze sterowaniem procesami poznawczymi, inicjująca i

Agata Hofman 240 bli 1982; Donaldson 1986; Brzeziński 1987; Andrukowicz 1994; Andersson 1997; Arabski 1997). Według Maiera (1991: 208), jeśli alfabet

Promowanie autonomii w nauczaniu języka obcego wśród dzieci… 241 oryginalną płytę CD z wybranymi samodzielnie zadaniami z programu Zak i prezentuje

Agata Hofman 242 jest łatwiej zapamiętać nowe wyrażenia, gdy są one przedstawione równo-cześnie w formie graficznej (Bruner 1960). Źródłem ciekawych

Promowanie autonomii w nauczaniu języka obcego wśród dzieci… 243 6. Prace projektowe Jedną z form autonomizacji indywidualnego nauczania najmłodszyc

Agata Hofman 244 Bibliografia Aebli, H. 1982. Dydaktyka psychologiczna. Zastosowanie psychologii Piageta do dy-daktyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe

245 Małgorzata Piotrowska-Skrzypek Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Bydgoszczy Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2 w Bydgoszczy UCZĘ (SIĘ)

Małgorzata Piotrowska-Skrzypek 246 1. Wstęp Celem niniejszych rozważań jest poruszenie w oparciu o piśmiennictwo, własną praktykę zawodową oraz anki

Uczę (się) refleksyjnie, więc jestem … autonomiczny? Podejście refleksyjne … 247 kiedy uczeń nie wie, co i jak ma robić, aby sprostać oczekiwaniom s

Małgorzata Piotrowska-Skrzypek 248 oparcia. Nie ograniczającą jego działania, ale inspirującą do konstruowania indywidualnego profesjonalnego warszta

Uczę (się) refleksyjnie, więc jestem … autonomiczny? Podejście refleksyjne … 249 2.4. Refleksyjny nauczyciel: podsumowanie Reasumując dotychczasowe

Od aktywizacji do autonomii ucznia w kształceniu językowym 25 cji na proces uczenia się w zakresie negocjowania znaczeń. Klasycznym przykładem, jak

Małgorzata Piotrowska-Skrzypek 250 3.2. Cechy i definicja refleksyjnego ucznia Na pytanie o cechy gimnazjalisty, którego można nazwać refleksyjnym

Uczę (się) refleksyjnie, więc jestem … autonomiczny? Podejście refleksyjne … 251 sze. Umiejętność uczenia się jest jedną z czterech megaumiejętności

Małgorzata Piotrowska-Skrzypek 252 nych elementów kompetencji uczeniowej. Nie sposób pominąć także istnie-jące od niedawna nowe narzędzie, którego re

Uczę (się) refleksyjnie, więc jestem … autonomiczny? Podejście refleksyjne … 253 4.1.2. Europejskie portfolio językowe (EPJ) i rozwijanie kompetencj

Małgorzata Piotrowska-Skrzypek 254 nieświadome i mimowolne) nauczycieli wpływają na ich postawę i zachowa-nie wobec uczniów w taki sposób, że wywołuj

Uczę (się) refleksyjnie, więc jestem … autonomiczny? Podejście refleksyjne … 255 Głowacka, B. 2005. Czego Janek się nauczy...Przewodnik metodyczny E

257 Małgorzata Jedynak Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytet Wrocławski DROGA DO NIEZALEŻNOŚCI UCZNIA NIEDOWIDZĄCEGO I NIEWIDOMEGO – POLSKA RZE

Małgorzata Jedynak 258 both at home and in lab conditions. Finally, the author sees the need to prepare teachers, both practitioners and trainees, fo

Droga do niezależności ucznia niedowidzącego i niewidomego… 259 bami zaangażowanymi w nauczanie języków obcych uczniów niedowidzą-cych i niewidomych

Kazimiera Myczko 26 organizowane bądź inicjowane przez nauczyciela. Chodzi tu głównie o wspieranie ucznia w procesach poznawczych. Aktywizacja może

Małgorzata Jedynak 260 jak i emocjonalne uwarunkowania ucznia. W klasie pojawiają się zazwyczaj trudności z wprowadzeniem zadań umożliwiających pracę

Droga do niezależności ucznia niedowidzącego i niewidomego… 261 uczniów niedowidzących i niewidomych popierają wszelkie inicjatywy na-uczycieli, któ

Małgorzata Jedynak 262 przed klasą i opisywali po angielsku2. Inne projekty polegały na przygotowa-niu nagrań dźwięków (np. dźwięk deszczu uderzające

Droga do niezależności ucznia niedowidzącego i niewidomego… 263 4. Autonomia w Raporcie Komisji Europejskiej z 2005 roku na temat nauczania języków

Małgorzata Jedynak 264 Raport zawiera również istotne rekomendacje na temat wdrażania autonomii w szkolnictwie specjalnym. Stanowią one kontynuację t

Droga do niezależności ucznia niedowidzącego i niewidomego… 265 6. Polska rzeczywistość – uczeń Każdy początkujący nauczyciel języka obcego, który

Małgorzata Jedynak 266 Wyniki badania pokazują, że uczniowie z dysfunkcją wzroku są w dużej mierze gotowi do autonomicznych zachowań. Wydaje się, że

267 Mirosław Pawlak Zakład Filologii Angielskiej, UAM Kalisz Instytut Neofilologii, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie JAK ROZWIJAĆ AUTONOM

Mirosław Pawlak 268 nie uważane za jeden z kluczowych celów kształcenia językowego. Przywią-zywanie tak dużej wagi do samodzielności uczących się nie

Jak rozwijać autonomię przy pomocy Europejskiego portfolio językowego… 269 zanim skoncentrujemy się na omawianiu roli, jaką Portfolio może odgrywać

Od aktywizacji do autonomii ucznia w kształceniu językowym 27 W tym kontekście warto wskazać na takie formy nauczania jak na-uczanie projektowe i na

Mirosław Pawlak 270 tekstu edukacyjnego oraz charakterystycznych cech jego odbiorców (patrz Pawlak 2005; Pawlak i in. 2006). Jest to przede wszystkim

Jak rozwijać autonomię przy pomocy Europejskiego portfolio językowego… 271 · prowadzenie systematycznego treningu strategicznego, który ma na celu

Mirosław Pawlak 272 bionej piosenki anglojęzycznej czy, w przypadku najlepszych uczniów, zaplanowanie zestawu ćwiczeń powtórzeniowych; działa-nia te

Jak rozwijać autonomię przy pomocy Europejskiego portfolio językowego… 273 ponadgimnazjalnych i studentów, o ile tylko sposób ich wdrażania będzie u

Mirosław Pawlak 274 poproszeni o ich przedyskutowanie w parach i grupach, a następnie na fo-rum klasy, a nauczyciel będzie się mógł odnieść do wyraża

Jak rozwijać autonomię przy pomocy Europejskiego portfolio językowego… 275 i słabych stron i wyznaczania celów nauki, i w końcu Listy umiejętności (

Mirosław Pawlak 276 zaprojektowali plakat lub przygotowali poradnik ilustrujący najbardziej ude-rzające różnice pomiędzy życiem codziennym w Polsce i

Jak rozwijać autonomię przy pomocy Europejskiego portfolio językowego… 277 mogliby używać i jak mogą bardziej efektywnie z nich korzystać. Jest to d

Mirosław Pawlak 278 oceny, a co za tym idzie, może skutkować rozwijaniem postaw i zachowań o charakterze autonomicznym. 5. Podsumowanie Jak wy

Jak rozwijać autonomię przy pomocy Europejskiego portfolio językowego… 279 Bibliografia Bartczak, E., Lis, Z, Marciniak, I., i Pawlak, M. 2006. Euro

Kazimiera Myczko 28 systemów językowych. W tym kontekście wskazuje się na konieczność roz-poznania własnych, dominujących preferencji uczeniowych (w

Mirosław Pawlak 280 Pawlak, M. (red.). 2004b. Autonomia w nauce języka obcego. Poznań-Kalisz: Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Kaliszu. Pawla

281 Agnieszka Habrat Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie CZY PODRĘCZNIK POMAGA WDRAŻAĆ UCZNIA DO AUTONOMII? EWALUACJA WYBRANYCH PODRĘCZNIKÓ

Agnieszka Habrat 282 ciągłego doskonalenia zawodowego. Nie istnieją kursy, które pozwoliłyby uczestnikom posiąść całą wiedzę i zakres umiejętności w

Czy podręcznik pomaga wdrażać ucznia do autonomii? Ewaluacja… 283 · zmianę postaw – z tradycyjnie pojmowanej roli ucznia jako pacjenta, który stosu

Agnieszka Habrat 284 · poprzez przygotowanie psychologiczne – rozwijanie samoświado-mości, refleksji, wiary w sens kształcenia bez ścisłej kontroli

Czy podręcznik pomaga wdrażać ucznia do autonomii? Ewaluacja… 285 Jedynie Superkids 2 oraz Winners 3 wprowadzają nazwy podsystemów ję-zyka w spisie

Agnieszka Habrat 286 kiwaniu właściwego znaczenia spośród kilku podanych, czytaniu zapisu fonetycznego. g) uczeń w obliczu możliwości wybor

Czy podręcznik pomaga wdrażać ucznia do autonomii? Ewaluacja… 287 Winners 3 oraz Friends 3 zawierają ćwiczenia komunikacyjne, ale na ogół brak im tz

Agnieszka Habrat 288 W WELCOME Friends 2, Friends 3, Surprise!, Winners 3 oraz Superkids 2 uczniowie znajdą liczne wskazówki jak zoptymalizować spraw

Czy podręcznik pomaga wdrażać ucznia do autonomii? Ewaluacja… 289 Powyższe rezultaty można ująć w formę tabeli, która przedstawia się następująco:

Od aktywizacji do autonomii ucznia w kształceniu językowym 29 gdyż – jak podkreśla – uczniowie i tak mają swoje strategie i nie przekona ich do inny

Agnieszka Habrat 290 2f, 3c, 4b oraz 2j w stopniu niepełnym. Cztery kolejne kryteria spełnione są przez cztery z pięciu podręczników. Tylko jeden pod

291 Czesław Płusa Instytut Neofilologii Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie NAUCZANIE JĘZYKA OBCEGO POPRZEZ LITERATURĘ. AUTONOMIA ŹRÓDŁEM R

Czesław Płusa 292 kresnym morzem”, w naszym przypadku, za „bezkresnym językiem”. Na bogactwo języka wskazuje jeden ze współczesnych pisarzy niemiecki

Nauczanie języka obcego poprzez literaturę. Autonomia źródłem radości… 293 przedstawicielkę literatury pięknej w Austrii, Barbarę Frischmuth. Swoje

Czesław Płusa 294 marzeń. Człowiek posiada nie tylko teraźniejszość, lecz także przeszłość i przyszłość, bądź też dokładniej mówiąc, wiele możliwych

Nauczanie języka obcego poprzez literaturę. Autonomia źródłem radości… 295 rzeniach wydają mu się być nudne. Pragnie on pisać o rzeczach łagodnych,

Czesław Płusa 296 nek sine qua non zajmowania się tekstem literackim w ogóle. Powołując się na Louise M. Rosenblatt, wskazuje Bredella na dwa sposoby

Nauczanie języka obcego poprzez literaturę. Autonomia źródłem radości… 297 ciela Axela Kauna; „A mój język coraz bardziej jawi mi się jako zasłona,

Czesław Płusa 298 hołd posiadaniu. „Mieć” i „być” odnosi się również do uczniów/studentów. Niektórzy z nich skrzętnie wypełniają bruliony informacjam

Nauczanie języka obcego poprzez literaturę. Autonomia źródłem radości… 299 Zanik poczucia odpowiedzialności za nasze środowisko prowadzi nie-uchronn

SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 7 CZĘŚĆ I PODSTAWY TEORETYCZNE 1. Maria Wysocka – Granice autonomii nauczyciela języków obcych i j

Kazimiera Myczko 30 cyjnych oraz osobowościowych, nieodzownych w realizacji koncepcji kształcenia. Autonomiczny uczeń to uczeń, który zna siebie, pot

Czesław Płusa 300 · napisać samemu wiersz, np. opiewający radość życia na dotąd nie-znanej wyspie, lub wyrażający potęgę rozszalałego oceanu; · wyk

Nauczanie języka obcego poprzez literaturę. Autonomia źródłem radości… 301 stu, lecz otrzymuje znaczenie w akcie lektury i jej omawiania. Kiedy boha

Czesław Płusa 302 Zagajewski, A. 2007. Poeta rozmawia z filozofem. Warszawa: Fundacja Zeszy-tów Literackich.

Część V NOWOCZESNE TECHNOLOGIE A ROZWIJANIE AUTONOMII

305 Joanna Górecka Instytut Filologii Romańskiej UAM Poznań DEFINIOWANIE WARTOŚCI PŁYNĄCYCH Z WYKORZYSTANIA INTERNETOWYCH DOKUMENTÓW MEDIALNYCH W

Joanna Górecka 306 jakie stawiają sobie dydaktycy i nauczyciele. Dzisiejsze zadania częściej pro-ponują uwrażliwianie na specyfikę gatunkową oraz zac

Definiowanie wartości płynących z wykorzystania internetowych dokumentów… 307 uważa się więc, że praca na tego typu materiałach pozwala rozwinąć umi

Joanna Górecka 308 Poziom początkujący Uczący się analizuje kontekst sytuacyjny oraz wybrane zwroty używane w danej sytuacji komunikacyjnej. Dokum

Definiowanie wartości płynących z wykorzystania internetowych dokumentów… 309 3. Wykorzystanie dokumentów medialnych w nauczaniu/uczeniu się języka

Od aktywizacji do autonomii ucznia w kształceniu językowym 31 otwartej osobowości. Nauczyciel powinien być bacznym obserwatorem, który potrafi ziden

Joanna Górecka 310 zachęcić nauczyciela do wykorzystywania rozmaitych nośników oraz form komunikacji podczas lekcji. Rozwijając tę myśl, C. Ferrão Ta

Definiowanie wartości płynących z wykorzystania internetowych dokumentów… 311 uczących się języka obcego i określenia celów uczeniowych, dominującyc

Joanna Górecka 312 zaniedbując analizę elementów szeroko rozumianego kontekstu w procesie konstruowania interpretacji. Studenci mają problemy z intel

Definiowanie wartości płynących z wykorzystania internetowych dokumentów… 313 Należy podkreślić, że tego typu sytuacja uczeniowa wymaga jednakże roz

Joanna Górecka 314 Na końcu przytoczę dość powszechny argument akcentujący indywi-dualny charakter takiej nauki: uczący się sam decyduje, kiedy, gdzi

315 Joanna Stańczyk NKJO Bydgoszcz UCZEŃ I NAUCZYCIEL W WIRTUALNEJ MISJI: TECHNOLOGIE INFORMACJI I KOMUNIKACJI JAKO NARZĘDZIE KSZTAŁTOWANIA POS

Joanna Stańczyk 316 korzyści dla ucznia z wykonywania wirtualnej misji. Artykuł zamykają reflek-sje zebrane wśród słuchaczy specjalności języka franc

Uczeń i nauczyciel w wirtualnej misji. Technologie informacji i komunikacji… 317 gotowanie prezentacji multimedialnej regionu Lotaryngii w celu zach

Joanna Stańczyk 318 ustnej, makiety, itp. Zadanie winno angażować umiejętności selekcji, analizy i przetwarzania informacji, wiedzę i umiejętności og

Uczeń i nauczyciel w wirtualnej misji. Technologie informacji i komunikacji… 319 6) Kontynuacja (fr. prolongement), to propozycja wykorzystania wie

Kazimiera Myczko 32 Edmondson, W. i House, J. 2003. „Interaktionen beim Lehren und Lernen fremder Sprachen”, w: Bausch, K.-R., Christ, H. i Krumm H.-

Joanna Stańczyk 320 elementem opisu jest sposób korzystania i wykorzystywania technologii informacyjnej przez słuchaczy dla swoich potrzeb, w tym tak

Uczeń i nauczyciel w wirtualnej misji. Technologie informacji i komunikacji… 321 marszrutę przenosi swoje umiejętności na sytuację uczącego się i pr

Joanna Stańczyk 322 Pozwalają na pracę w indywidualnym tempie i przerwanie jej w momencie zmęczenia czy braku pomysłów, a także powrotu w dowolnej ch

Uczeń i nauczyciel w wirtualnej misji. Technologie informacji i komunikacji… 323 tabelki samooceny. Dzięki nim uczący się może w sposób ciągły kontr

Joanna Stańczyk 324 sze misje. Zadeklarowali chęć pracy z misjami w przyszłej pracy dydaktycz-nej, argumentując, iż wirtualne misje pozwolą uczniom n

325 Katarzyna Konsek Instytut Lingwistyki Stosowanej UAM Poznań MOŻLIWOŚCI, JAKIE STWARZA E-LEARNING W ROZWIJANIU POSTAWY AUTONOMICZNEJ ORAZ KOMPET

Katarzyna Konsek 326 nu kształcenia ogólnego (Kędzierska 2004: 81). Wykształcenie wyżej wy-mienionych umiejętności nie jest konieczne jedynie w celu

Możliwości jakie stwarza e-learning w rozwijaniu postawy autonomicznej… 327 komunikacyjnych w kształceniu na poziomie szkolnictwa wyższego. Re-spond

Katarzyna Konsek 328 Rysunek 2: Ocena konieczności umieszczenia problematyki e-learningu w progra-mach studiów wyższych. Na pytanie, czy tradycyjn

Możliwości jakie stwarza e-learning w rozwijaniu postawy autonomicznej… 329 py respondentów są przekonane, że TIK podniosą jakość kształcenia oraz z

33 Anna Gapińska Instytut Filologii Angielskiej UAM Poznań AUTONOMIA A PERCEPCJA WŁASNEJ KONTROLI W PROCESIE UCZENIA SIĘ STRESZCZENIE Different th

Katarzyna Konsek 330 się swobodny dostęp do wykładów, testów, list dyskusyjnych, interaktyw-nych ćwiczeń i gier, prezentacji multimedialnych. Kolejn

Możliwości jakie stwarza e-learning w rozwijaniu postawy autonomicznej… 331 ności tworzenia testów elektronicznych odpowiednich do poziomu znajo-moś

Katarzyna Konsek 332 la postępów studenta możliwa jest dzięki różnego rodzaju testom oraz zada-niom. Ponadto każdy nauczyciel ma dostęp do tzw. logów

Możliwości jakie stwarza e-learning w rozwijaniu postawy autonomicznej… 333 niami w innych krajach. Jest to jednocześnie forma aktywności sprzyjając

Katarzyna Konsek 334 jest możliwe zindywidualizowane podejście do uczącego, zindywidualizowa-na ocena jego osiągnięć, gdzie może występować pewna asy

335 Waldemar Markiewicz Instytut Neofilologii Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie E-LEARNING JAKO NARZĘDZIE W ROZWIJANIU AUTONOMII UCZNIA ST

Waldemar Markiewicz 336 mało popularny i kosztowny. Autor artykułu będzie starał się wykazać, że media elektroniczne służą nie tylko rozwijaniu auto

E-learning jako narzędzie w rozwijaniu autonomii ucznia 337 - niskie koszty; - przyjazna forma kształcenia dla osób mających utrudniony dostęp do

Waldemar Markiewicz 338 - produkty służące transmisji obrazu i dźwięku; - systemy zarządzania nauczaniem LMS; - systemy zarządzania treścią naucza

E-learning jako narzędzie w rozwijaniu autonomii ucznia 339 3. Free software i open source software Jeśli przyjmiemy, że nasza e-szkoła ma cechować

Anna Gapińska 34 - proces nauki (decyzje na poszczególnych jego etapach, strategie, or-ganizacja procesu nauki); - treść nauki (sytuacje, w jakich

Waldemar Markiewicz 340 http://www.joomla.pl/ - strona Mambo http://www.mamboserver.com/ - polskie wsparcie Mambo http://www.mambopl.com/ - oficja

E-learning jako narzędzie w rozwijaniu autonomii ucznia 341 prezentację materiału w różnych formatach (pliki tekstowe i audiowideo). Komunikacja na

Waldemar Markiewicz 342 Zdaniem Gajek (2004: 299-303), warto też spożytkować potencjał, jaki niosą w sobie korpusy językowe, programy zawierające sys

E-learning jako narzędzie w rozwijaniu autonomii ucznia 343 Gajda, J. 2004. „Hipermedia szansą wzbogacenia tradycyjnych form multi-medialnego kształ

345 Maria Cichoń Instytut Filologii Romańskiej UMCS Lublin WYKORZYSTANIE ŹRÓDEŁ INTERNETOWYCH W ROZWIJANIU SAMOŚWIADOMOŚCI I SAMOOCENY UCZNIÓW (NA

Maria Cichoń 346 on tylko biernym „konsumentem”, wykonawcą poleceń nauczyciela, lecz dzięki uruchamianym strategiom kognitywnym (domysł, analiza) pot

Wykorzystanie źródeł internetowych w rozwijaniu samoświadomości… 347 wój indywidualnych strategii uczenia się”2. Podobne sformułowania znajdu-jemy

Maria Cichoń 348 stronie internetowej telewizji frankofońskiej TV5 (http://www.tv5.org). Argumenty przemawiające za uprzywilejowaniem tej sprawności

Wykorzystanie źródeł internetowych w rozwijaniu samoświadomości… 349 b) exercices pour la classe (propozycje ćwiczeń w klasie) dla poziomu A2, B1

Autonomia a percepcja własnej kontroli w procesie uczenia się 35 Brophy (1998) mówi o uczniach z syndromem porażki (failure syndrome). Uczniowie, kt

Maria Cichoń 350 Techniki uświadamiające, czym jest słuchanie w języku obcym i jakie strategie kognityw-ne mobilizowane są u uczącego: Słuchanie w j

Wykorzystanie źródeł internetowych w rozwijaniu samoświadomości… 351 wane na stronie internetowej tv5) – w razie potrzeby oglądając po-nownie repor

Maria Cichoń 352 wielokrotne odsłuchiwanie tej samej sekwencji, a także częste słuchanie materiałów audiowizualnych (np. piosenek) którym towarzyszy

Wykorzystanie źródeł internetowych w rozwijaniu samoświadomości… 353 Aneks Arkusz obserwacyjny: Moje trudności w rozumieniu dyskursu telewizyjnego

Część VI AUTONOMIA A SPRAWNOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI

357 Magdalena Czernek NKJO, Uniwersytet Jagielloński KSZTAŁTOWANIE POSTAW AUTONOMICZNYCH STUDENTÓW NKJO NA ZAJĘCIACH Z PISANIA – CO MOŻEMY OSIĄGN

Magdalena Czernek 358 zumie” (1955: 200). Rousseau przestrzega również przed niebezpieczeń-stwem, jakie stwarza zastąpienie krytycznego myślenia prze

Kształtowanie postaw autonomicznych studentów NKJO na zajęciach z pisania… 359 stosowania strategii uniku i redukcji: do unikania stosowania zwrotów

Anna Gapińska 36 i posiada kontrolę nad własną nauką z tendencją do podejmowania działania nastawionego na cel. I z drugiej strony, brak poczucia kom

Magdalena Czernek 360 zwalnia studentów z myślenia podczas zajęć i co z pewnością nie pomaga im dokonywać samodzielnej analizy i syntezy prezentowany

Kształtowanie postaw autonomicznych studentów NKJO na zajęciach z pisania… 361 organizuje zadania badawcze, doradza i służy wsparciem merytorycznym.

Magdalena Czernek 362 przez co ich zachowania wydają się bardziej naturalne i autentyczne. Ocena wzajemna umożliwia studentom zarówno zyskanie inform

Kształtowanie postaw autonomicznych studentów NKJO na zajęciach z pisania… 363 5. Stymulowanie kreatywności a autonomia Rozwijanie postaw autonomic

Magdalena Czernek 364 Wydaje się więc, iż pisanie kreatywne, obok umiejętności pisania aka-demickiego, winno znaleźć się w programie nauczania pisani

Kształtowanie postaw autonomicznych studentów NKJO na zajęciach z pisania… 365 tekst do pisania. Jednocześnie studenci w większym stopniu decydują

Magdalena Czernek 366 studentom w osiąganiu przez nich samoświadomości poznawczej i zachęcać ich do podejmowania własnych inicjatyw. Działania autono

367 Janusz Sikorski Instytut Lingwistyki Stosowanej Uniwersytet Warszawski TEKST LITERACKI A PREPARAT TEKSTOWY W FONETYCE KOREKTYWNEJ STRESZCZENIE

Janusz Sikorski 368 czyć na poziomie leksemów, zwłaszcza jednowyrazowych. Istotnym dopełnieniem kompetencji fonetycznej jest zautomatyzo-wanie relacj

Tekst literacki a preparat tekstowy w fonetyce korektywnej 369 wiemy, czy został przygotowany z myślą o zastosowaniu w kursie fonetycznym; nic nie w

Autonomia a percepcja własnej kontroli w procesie uczenia się 37 za brak kontroli, jego poczucie skuteczności nie ucierpi, skutkiem czego porażka w

Janusz Sikorski 370 o niezbędności treningu aparatu artykulacyjnego w glottodydaktycznej fonetyce korektywnej. Statystyka wystąpień zjawisk problema

Tekst literacki a preparat tekstowy w fonetyce korektywnej 371 Wyniki analizy tekstów literackich, zamieszczonych w podręcznikach fonetyki praktyczn

Janusz Sikorski 372 9) Wskaźnik przekraczający 100% oznacza, że w każdym statystycz-nym słowie zbadanego tekstu występuje więcej niż jedno dydak-tyc

Tekst literacki a preparat tekstowy w fonetyce korektywnej 373 ćwiczenia również i w tym przypadku (patrz: Sikorski 2006b). 19) Preparaty tekstowe

Janusz Sikorski 374 werden. Achten Sie darauf, daß beim Feuermachen der gesamte Rost mit Brennmate-rialien bedeckt ist. Nur dann nämlich stimmt vom e

Tekst literacki a preparat tekstowy w fonetyce korektywnej 375 Augen, die hinter den scharften Brillengläsern glänzten. Plötzlich wandte er den Kopf

Janusz Sikorski 376 siegreichen Klaue die erflehte Gabe, die mir dein Gott durch dich zu schicken noch fortfährt? Der Rabe erstaunte, und freute si

Tekst literacki a preparat tekstowy w fonetyce korektywnej 377 Fremdsprachenunterricht”. Deutsch als Fremdsprache 24. 228-233. Hirschfeld, U. 1995.

379 Urszula Paprocka-Piotrowska Instytut Filologii Romańskiej Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II SAMODZIELNOŚĆ NEOFILOLOGÓW NA SEMINARIUM

Anna Gapińska 38 teryzować pewne parametry każdego takiego wyjaśnienia, czyli każdej atry-bucji (Abramson i in. 1978). Te parametry to: - lokalizac

Urszula Paprocka-Piotrowska 380 języka obcego na poziomie, który w szeregu działań ogólnych związanych z napisaniem dyplomowej pracy magisterskiej (

Samodzielność neofilologów na seminarium magisterskim. Autonomia? 381 przystosowany do systemu edukacji, a więc całkowicie nieautonomiczny. Czy z ni

Urszula Paprocka-Piotrowska 382 „określając jasno właściwego adresata tworzonej wypowiedzi” (Paprocka-Piotrowska 2004: 370-371). Rozważania niniejsze

Samodzielność neofilologów na seminarium magisterskim. Autonomia? 383 student sam dobiera sobie współpracowników: grupę seminaryjną oraz, co najważn

Urszula Paprocka-Piotrowska 384 pując własne możliwośc analizy i refleksji. Tu właśnie przywołać chcemy doświadczenia z prowadzonego w ostatnich lata

Samodzielność neofilologów na seminarium magisterskim. Autonomia? 385 w pracach zajmują się bowiem tym, co ich osobiście interesuje albo odwrot-nie

Urszula Paprocka-Piotrowska 386 4.4. Realizacja zadania badawczego W naszym wypadku (seminarium Akwizycja i dydaktyka języków), realizacja zadania b

Samodzielność neofilologów na seminarium magisterskim. Autonomia? 387 5. Redakcja tekstu a „szum informacyjny” Nic nie jest doskonałe a więc i idea

Urszula Paprocka-Piotrowska 388 seminarzystów) na wyzwania, jakie niesie ze sobą praca w autonomii, w ramach łaczącego uczących się i uczonych kontr

Samodzielność neofilologów na seminarium magisterskim. Autonomia? 389 Bibliografia Boć J. 2003. Jak pisać pracę magisterską? (Konsultacja filologicz

Autonomia a percepcja własnej kontroli w procesie uczenia się 39 PESYMISTYCZNY STYL WYJAŚNIANIA OPTYMISTYCZNY STYL WYJA-ŚNIANIA P O R A Ż K A

Część VII STRATEGIE UCZENIA SIĘ A AUTONOMIA

393 Anna Michońska-Stadnik Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytet Wrocławski IDENTYFIKACJA ORAZ TRENING STRATEGII DLA ROZWOJU AUTONOMII STRESZC

Anna Michońska-Stadnik 394 nie, ale jednak można ją świadomie przywołać jeśli zajdzie taka potrzeba. Wydaje się jednak, że Chamot i Oxford różnią się

Identyfikacja oraz trening strategii dla rozwoju autonomii 395 2. Przydatność strategii Bez wątpienia, wszyscy specjaliści zajmujący się strategiam

Anna Michońska-Stadnik 396 3. Sposoby identyfikacji strategii u uczniów Strategie identyfikuje się najczęściej na podstawie kwestionariuszy wypełnia

Identyfikacja oraz trening strategii dla rozwoju autonomii 397 jako strategię, a jeszcze trudniej określić jej rodzaj. Na przykład, czy uogól-nienie

Anna Michońska-Stadnik 398 oraz na Ziemi Lubuskiej, wszyscy posiadali uprawnienia do nauczania uzy-skane wraz z tytułem zawodowym licencjata. Dwie os

Identyfikacja oraz trening strategii dla rozwoju autonomii 399 Ci, którym pokazano, jak nauczać strategii odpowiadali na pytanie czwarte. Mam jednak

CZEŚĆ III AUTONOMIA W BADANIACH EMPIRYCZNYCH 1. Mirosław Pawlak – Autonomia na lekcjach języka angielskiego w liceum – diagnoza, analiza, wni

Anna Gapińska 40 śnianiu porażki, one bowiem są najsilniejszym predykatorem wystąpienia wyuczonej bezradności, często są też wiązane z depresją (Swee

Anna Michońska-Stadnik 400 kilku podstawowych zasad dotyczących treningu strategicznego. Przede wszystkim, należy zawsze brać pod uwagę już istniejąc

Identyfikacja oraz trening strategii dla rozwoju autonomii 401 Początkujący uczniowie mogą mieć trudności ze zrozumieniem in-strukcji dotyczących uż

Anna Michońska-Stadnik 402 strategii kognitywnych i metakognitywnych, które są bardziej nastawione na pracę indywidualną. Na przykład uczniowie pocho

Identyfikacja oraz trening strategii dla rozwoju autonomii 403 O’Malley, J. M. i Chamot, A. U. 1990. Learning strategies in second language acqui-si

405 Krystyna Droździał-Szelest Kolegium Języków Obcych UAM Poznań TRENING STRATEGICZNY NA LEKCJI JĘZYKA OBCEGO – MIT CZY RZECZYWISTOŚĆ? STRESZCZEN

Krystyna Droździał-Szelest 406 zane z badaniami nad cechami tzw. „dobrego” ucznia, a następnie identyfi-kacją i klasyfikacją strategii uczenia się ję

Trening strategiczny na lekcji języka obcego – mit czy rzeczywistość? 407 heurystycznych (ESOKJ 2003: 21-24, 98-99). Chociaż terminologia, którą po-

Krystyna Droździał-Szelest 408 Dla klas 1-3 zakłada się, iż ogólnie „szkoła stwarza warunki do rozwijania samodzielności, obowiązkowości, podejmowani

Trening strategiczny na lekcji języka obcego – mit czy rzeczywistość? 409 wach. Z pewnością większość nauczycieli języków zgodzi się ze stwierdze-ni

Autonomia a percepcja własnej kontroli w procesie uczenia się 41 uczeń byłby bardziej skłonny do przypisania porażki jakimś globalnym, trwałym czynn

Krystyna Droździał-Szelest 410 podręcznika/podręczników, z których uczyli się w szkole, twierdząc, iż „nie pamiętają”. Na pytanie, czy w którymś z wy

Trening strategiczny na lekcji języka obcego – mit czy rzeczywistość? 411 o przygotowanie zawodowe, 4 nauczycieli ukończyło licencjackie studia filo

Krystyna Droździał-Szelest 412 c) zwracam na nie uwagę studentów, jako ewentualną propozycję do wykorzystania – 4. Jeden z nauczycieli zaznaczył pun

Trening strategiczny na lekcji języka obcego – mit czy rzeczywistość? 413 - podaję strategie czytania ze zrozumieniem; proponuję strategie za-pamię

Krystyna Droździał-Szelest 414 w pełni świadomymi użytkownikami strategii, nauczyciele nie są w stanie prowadzić treningu strategicznego. Podsumowuj

Trening strategiczny na lekcji języka obcego – mit czy rzeczywistość? 415 Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu. 2002. Rozporządzenie Ministra Ed

417 Małgorzata Sikorska Instytut Filologii Germańskiej Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II TRENING STRATEGICZNY W ROZWIJANIU KOMPETENCJI

Małgorzata Sikorska 418 nych kontekstów edukacyjnych (por. np. Holec 1981; O`Malley i Chamot 1990; Oxford 1990; Michońska-Stadnik 1996; Wilczyńska 19

Trening strategiczny w rozwijaniu kompetencji fonetyczno-dydaktycznej… 419 opracowanie zbioru ogólnych zasad organizujących rozwijanie postaw auto-n

Anna Gapińska 42 nomii. Mogłoby to pomóc uczniom kontrolować czynniki psychologiczne i emocjonalne związane z nauką, co jest ważnym elementem autono

Małgorzata Sikorska 420 3) Zasada konkretności danej strategii oznacza konieczność przedstawienia sposobu opracowania i realizacji strategii dotyczą

Trening strategiczny w rozwijaniu kompetencji fonetyczno-dydaktycznej… 421 tak więc objaśnienia mogą być bardziej zwięzłe, a nawet hasłowe. Ponieważ

Małgorzata Sikorska 422 3. Trening strategiczny w nauczaniu wymowy a dydaktyka fonetyki Efekty poznania i systematycznego stosowania strategii uczen

Trening strategiczny w rozwijaniu kompetencji fonetyczno-dydaktycznej… 423 poszczególnych zjawisk fonetycznych), trudności w przyswajaniu wymowy, ma

Małgorzata Sikorska 424 pomiędzy zakresem zagadnień modułu metodyczno-dydaktycznego a cza-sem przeznaczonym na jego realizację. Bibliografia Bimme

Trening strategiczny w rozwijaniu kompetencji fonetyczno-dydaktycznej… 425 Oxford, R. 1990. Language learning strategies. What every eeacher should

Część VIII AUTONOMIA NAUCZYCIELA

429 Dorota Werbińska Akademia Pomorska w Słupsku OGRANICZENIA AUTONOMII NAUCZYCIELA PRZEZ JEGO ZWIERZCHNIKÓW W KONTEKŚCIE ASPEKTÓW ETYCZNYCH STRESZ

Autonomia a percepcja własnej kontroli w procesie uczenia się 43 Rotter, J. B. 1966. „Generalized expectancies for internal versus external control

Dorota Werbińska 430 nych dziedzin (np. strategie uczenia się, wprowadzanie do autonomizacji, ewaluacja autonomicznego uczenia się) pozostał stosunko

Ograniczenia autonomii nauczyciela przez jego zwierzchników… 431 kolwiek wniosków nie może dokonywać się a priori, ale wymaga rzetelnych badań empir

Dorota Werbińska 432 rodzaju koniecznościami: finansowymi (rodzic ucznia jest sponsorem szko-ły), towarzyskimi (uczeń jest synem znajomego lub dzieck

Ograniczenia autonomii nauczyciela przez jego zwierzchników… 433 no podczas tygodnia pracy, jak również w dni wolne od pracy. Respondenci w swoich w

Dorota Werbińska 434 Rysunek 1: Ograniczenia autonomii nauczyciela przez jego zwierzchników. Pozostałe problemy dotyczące relacji zwierzchników i

Ograniczenia autonomii nauczyciela przez jego zwierzchników… 435 wego czy samooceny ucznia) przez bardziej poszukujących nauczy-cieli może napotkać

Dorota Werbińska 436 6) Dużo do zrobienia wydaje się także w obszarze adekwatności edu-kacji nauczycieli względem ich przyszłych zadań zawodowych. W

437 Elżbieta Wiścicka Uniwersytet Szczeciński ROZWÓJ AUTONOMICZNY NAUCZYCIELA ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM AUTOREFLEKSJI I ŚWIADOMOŚCI METAKOGNI

Elżbieta Wiścicka 438 konania zmian i wiedzy, jaką posiada, aby wpłynąć na ten proces. Tak, więc proces rozwoju nauczyciela jest procesem autorefleks

Rozwój autonomiczny nauczyciela ze szczególnym uwzględnieniem autorefleksji… 439 Larsen-Freeman przedstawia wagę świadomości jako istotnego elementu

Elżbieta Wiścicka 440 3. Samoświadomość i samoobserwacja nauczyciela Jak już wspomniano powyżej, świadomość jest nieodzownym warunkiem dla rozwoju n

Rozwój autonomiczny nauczyciela ze szczególnym uwzględnieniem autorefleksji… 441 na czym im szczególnie zależy, co jest im obojętne, a także tego, c

Elżbieta Wiścicka 442 indziej to właśnie strategie uczenia się, świadomość językowa i samoocena. Dlatego też wyraźnie obserwuje się brak niezależnych

Rozwój autonomiczny nauczyciela ze szczególnym uwzględnieniem autorefleksji… 443 2) Konfrontacja: nauczyciel porównuje swoje osiągnięcia w nauczan

Elżbieta Wiścicka 444 Droździał-Szelest, K. 1998. „Towards strategic teaching in the foreign lan-guage classroom”. Network 1. 17-22. Droździał-Szeles

445 Monika Grabowska Instytut Filologii Romańskiej Uniwersytet Wrocławski INTERPRETACJA BŁĘDÓW W DYDAKTYCE JĘZYKÓW OBCYCH – OTWARTE GRANICE AUTONO

Monika Grabowska 446 Postulat o autonomii nauczyciela, jakkolwiek nie tak szeroko omawiany jak ten o autonomii ucznia, zajmuje znaczące miejsce w lit

Interpretacja błędów w dydaktyce języków obcych. Otwarte granice … 447 Bezsprzecznie jest ich wiele, a na pierwszym miejscu ograniczenia in-stytucjo

Monika Grabowska 448 i mistake), uproszczenie, uogólnienie, fosylizacja. Najwybitniejsi przedstawiciele tego kierunku to m.in. Pit Corder, Rémy Porq

Interpretacja błędów w dydaktyce języków obcych. Otwarte granice … 449 jące na poprawie błędów – wyłącznie ortograficznych – w tym sa-mym tekście wy

45 Adriana Biedroń Akademia Pomorska w Słupsku TEORIA ŚWIADOMEGO POSTRZEGANIA (NOTICING). INTENCJA I ŚWIADOMOŚĆ W AKWIZYCJI DRUGIEGO JĘZYKA STRESZ

Monika Grabowska 450 daktycznym. Refleksja dydaktyczno-językoznawcza może ją tylko zmniejszać aż do pewnej granicy. Nieoznaczoność nigdy nie będzie r

Interpretacja błędów w dydaktyce języków obcych. Otwarte granice … 451 Z powyższego wynikają następne problemy: · Co zrobić, gdy wypowiedź pisemna

Monika Grabowska 452 Jak więc widać dyskusja nad błędami jest przede wszystkim dyskusją nad funkcjonowaniem normy, co do której autonomiczny nauczyci

Interpretacja błędów w dydaktyce języków obcych. Otwarte granice … 453 francuzczyźnie zapożyczenia angielskie, takie jak np. „baby”, „busi-ness”, „d

Monika Grabowska 454 i sytuacji, z naciskiem na „dany”. Dlatego tak ważne jest, aby nauczać języka kon-tekstowo i dyskursywnie. I tym postulatem prag

Adriana Biedroń 46 powszechnie zaakceptowane zarówno przez teoretyków jak i praktyków, a przede wszystkim samych uczniów, jako najefektywniejsza for

Teoria świadomego postrzegania (noticing). Intencja i świadomość… 47 uwagi ucznia, a w szczególności specyficznym typem interakcyjnej informa-cji zw

Adriana Biedroń 48 cy wysiłku. Osoby inteligentne szybciej automatyzują procesy poznawcze, dzięki czemu wykonują czynności szybciej, wydatkując mniej

Teoria świadomego postrzegania (noticing). Intencja i świadomość… 49 cyjnie, aby przechowywać tymczasowo nowe, nieznane struktury fonetycz-ne. Pełni

CZĘŚĆ V NOWOCZESNE TECHNOLOGIE A ROZWIJANIE AUTONOMII 1. Joanna Górecka – Definiowanie wartości płynących z wykorzystania internetowych dok

Adriana Biedroń 50 3. Implikacje pedagogiczne Jeżeli przyjmiemy funkcjonowanie na wielu różnych poziomach świadomo-ści, poczynając od postrzegania

Teoria świadomego postrzegania (noticing). Intencja i świadomość… 51 Bibliografia Arnold, J. (red.). 1999. Affect in language learning. Cambridge: C

Adriana Biedroń 52 Sternberg, R. J. (red.). 1982. Advances in the psychology of human intelligence. Vol. 1. Hillsdale: Lawrence Erlbaum. Sternberg,

53 Paweł Hostyński Instytut Lingwistyki Stosowanej UAM Poznań WSPIERANIE WEWNĘTRZNEJ INTEGRACJI CZŁOWIEKA POPRZEZ DYDAKTYKĘ JĘZYKA OBCEGO. ZARYS

Paweł Hostyński 54 bei Lernenden?Wie sollte die praktische Fremdsprachenvermittlung angelegt sein, damit die ganzheitliche Persönlichkeitsentwicklung

Wspieranie wewnętrznej integracji człowieka poprzez dydaktykę języka obcego 55 Integracja wewnętrzna odwołuje się do pierwotnego znaczenia czasow-n

Paweł Hostyński 56 Istotne dla kontekstu naszych badań jest pojęcie dojrzałość, które – jak w powyższym fragmencie – stosowane jest w odniesieniu do

Wspieranie wewnętrznej integracji człowieka poprzez dydaktykę języka obcego 57 niach odnoszących się do autonomii (ze względów praktycznych pominię

Paweł Hostyński 58 pokojące i mało optymistyczne wyniki. Wśród studentów deklarowany jest wprawdzie pozytywny stosunek do autonomii, jednak istnieją

Wspieranie wewnętrznej integracji człowieka poprzez dydaktykę języka obcego 59 Studenci oczekują m.in. takich zajęć językowych, w których mogą uczy

CZĘŚĆ VIII AUTONOMIA NAUCZYCIELA 1. Dorota Werbińska – Ograniczenia autonomii nauczyciela przez jego zwierzchników w kontekście aspektów etyczn

Paweł Hostyński 60 mogą nasuwać przypuszczenie, że wspomniany wcześniej prymat sfery po-znawczej w szkolnictwie ostatniego wieku zaowocował wśród nau

Wspieranie wewnętrznej integracji człowieka poprzez dydaktykę języka obcego 61 stawę dla koncepcji stymulujących wewnętrzną integrację, podmiotowoś

Paweł Hostyński 62 nadto określenie wyznaczników względnie przejawów wewnętrznej integra-cji w odniesieniu do studentów kierunków neofilologicznych.

Wspieranie wewnętrznej integracji człowieka poprzez dydaktykę języka obcego 63 postawione (badania jakościowe otwierają w pełni takie możliwości) o

Paweł Hostyński 64 Szymczak, M. (red.). 1992. Słownik języka polskiego. Tom I. Warszawa: Wy-dawnictwo Naukowe PWN. Ślęzak-Świat, A. 2004. „Koncepcja

65 Przemysław Wolski Centrum Kształcenia Nauczycieli Języków Obcych i Edukacji Europejskiej Uniwersytet Warszawski AUTONOMIA A KONSTRUKTYWIZM STR

Przemysław Wolski 66 w obszarze poznawczym i afektywnym. Cechy te, omówione w dalszej czę-ści artykułu, umożliwiają im realizację zadań, związanych z

Autonomia a konstruktywizm 67 egzekutywnej, zawiera zamiar rozumienia i zapamiętania treści wyuczonej, integracji treści wyuczonej z wiedzą posiadan

Przemysław Wolski 68 makiawelizmu cechuje niestety skuteczność w relacjach interpersonalnych. Właściwości te to przede wszystkim: - projekcja własne

Autonomia a konstruktywizm 69 zykowo-komunikacyjnej (w postaci tożsamości bilingwalnej). Uczą-cy się traktują nowy język jako część własnej tożsamoś

7 Mirosław Pawlak Zakład Filologii Angielskiej, UAM Kalisz Instytut Neofilologii, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie Wprowadzenie Niniejszy

Przemysław Wolski 70 komunikacja jest w tym rozumieniu „wspólnym tworzeniem w działaniu” (Lewicka 2007: 40-42). Interakcja umożliwia tzw. wiabilizacj

Autonomia a konstruktywizm 71 lenia intensywności danej cechy poprzez poglądy reprezentowane przez daną osobę. Badane były następujące cechy: · poz

Przemysław Wolski 72 rakteryzującej daną zmienną i zmierzeniu zależności pomiędzy nimi. Pomia-rowi podlegał rozkład odpowiedzi (poprzez przedstawieni

Autonomia a konstruktywizm 73 kliczności procesu glottodydaktycznego, osiąganej poprzez zmienną per-spektywę rozwijanej kompetencji – od interakcyjn

Część II AUTONOMIA A KOMUNIKACJA

77 Weronika Wilczyńska Instytut Filologii Romańskiej UAM Poznań ANALIZA TRANSAKCYJNA A ROZWIJANIE AUTONOMII W KOMUNIKACJI SZKOLNEJ I OBCOJĘZYCZN

Weronika Wilczyńska 78 rynku przewodnikach i poradnikach obiecujących szybki i łatwy sukces w komunikacji, negocjacjach czy rozwiązywaniu nieporozum

Analiza transakcyjna a rozwijanie autonomii w komunikacji szkolnej i obcojęzycznej 79 · Ja-Dziecko – „Oj, przepraszam, tak mi przykro, też nie pami

Mirosław Pawlak 8 że powszechne przekonanie o konieczności rozwijania samodzielności uczą-cych się w przyswajaniu języka obcego często ma niewiele ws

Weronika Wilczyńska 80 · transkrypt (scenariusz) życiowy, ukształtowany bardzo wcześnie (być może już w pierwszych miesiącach życia), wyznaczający t

Analiza transakcyjna a rozwijanie autonomii w komunikacji szkolnej i obcojęzycznej 81 chiwać się w intonację, by dopiero w tych ramach interpretować

Weronika Wilczyńska 82 · Przedłużająca się uległość komunikacyjna uczącego się ogranicza jego kreatywność i inicjatywę, nie pozwala na pozytywne emo

Analiza transakcyjna a rozwijanie autonomii w komunikacji szkolnej i obcojęzycznej 83 liwości lepszego zrównoważenia odnośnych interakcji i, szerzej

Weronika Wilczyńska 84 · wreszcie ma duże trudności w nawiązywaniu harmonijnej współ-pracy w grupie, akceptowaniu odmienności, negocjowaniu stano-wi

Analiza transakcyjna a rozwijanie autonomii w komunikacji szkolnej i obcojęzycznej 85 mej kontroli. A przecież, jeśli założymy, ze komunikacja opier

Weronika Wilczyńska 86 Przykład 1 (wiersze transkrypcji 92-99): Transkrypcja interakcji w j. francuskim Tłumaczenie na j. polski EGT donc après (

Analiza transakcyjna a rozwijanie autonomii w komunikacji szkolnej i obcojęzycznej 87 Dorosły będzie mógł się zająć sednem pytania nauczycielki, a m

Weronika Wilczyńska 88 munikacji (Wojtynek-Musik 1998). Autonomia komunikującego będzie wy-rażała się więc w ich wykorzystywaniu i przełączaniu stoso

Analiza transakcyjna a rozwijanie autonomii w komunikacji szkolnej i obcojęzycznej 89 Wilczyńska, W. 2002a. „Osobista kompetencja komunikacyjna. Mię

Wprowadzenie 9 nuje w przedostatniej części książki, zatytułowanej Strategie uczenia się a auto-nomia, ale zasadniczy nacisk został tutaj położony n

91 Bernadeta Wojciechowska Instytut Filologii Romańskiej UAM Poznań WRAŻLIWOŚĆ JĘZYKOWA JAKO CZYNNIK WARUNKUJĄCY AUTONOMIĘ UCZENIOWO-KOMUNIKACYJNĄ

Bernadeta Wojciechowska 92 sami komunikacyjnymi i procesami kognitywnymi. Co więcej, sugeruje ono, że dogłębne zrozumienie mechanizmów interakcyjnych

Wrażliwość językowa jako czynnik warunkujący autonomię… 93 W perspektywie dydaktycznej nabranie zewnętrznego oglądu własnej mowy, słuchanie siebie,

Bernadeta Wojciechowska 94 i zakres przekształceń są zmienne i zależą w dużej mierze od typu dyskursu oraz od indywidualnych umiejętności analizy i n

Wrażliwość językowa jako czynnik warunkujący autonomię… 95 runkach jej wykorzystania, informacje skojarzone z określoną wartością afektywną i/lub oc

Bernadeta Wojciechowska 96 Powstaje pytanie, czy język obcy opiera się o odrębny system poję-ciowy czy też oba systemy językowe ojczysty i obcy mają

Wrażliwość językowa jako czynnik warunkujący autonomię… 97 ustnej (Bange 1999). Wspominaliśmy już, że skuteczność w obu tych pla-nach wymaga sporej

Bernadeta Wojciechowska 98 Dwoista natura wrażliwości językowej pozwala przypuszczać, że jej rozwój może być wspomagany przez rozwój jej wymiaru świa

Wrażliwość językowa jako czynnik warunkujący autonomię… 99 munikacji, oraz które skupia swoją uwagę wyłącznie na kodzie językowym i na odwzorowywan